Biegły sądowy to funkcja nadal nieuregulowana ustawą. Nie oznacza to jednak, że biegli nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za wydawane przez siebie opinie. Dowodzi tego precedensowy wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 2019 r., nakładający na autorkę wadliwej ekspertyzy obowiązek wypłaty odszkodowania pokrzywdzonemu w wysokości 80 tys. zł. To wyrok otwierający drogę do kolejnych pozwów i jeszcze wyższych odszkodowań. Dzięki aktywności PSRiBS każdy biegły może się dziś zabezpieczyć przed roszczeniami.
Indywidualna odpowiedzialność biegłego sądowego
Wspomniany wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach wskazał na indywidualną odpowiedzialność biegłego za wydaną ekspertyzę, która stała się podstawą do wydania wyroku. Takie rozstrzygnięcie otwiera drogę do dochodzenia wypłaty odszkodowania, ponieważ to jakość opinii wpływa na wynik sprawy.
Przywoływana sprawa dotyczyła opinii biegłego rzeczoznawcy w sporze pomiędzy właścicielem zabytkowej kamienicy a firmą remontową. Właściciel odmówił odbioru prac budowlanych i wypłaty wynagrodzenia ze względu na rażące naruszenie zasad sztuki budowlanej. Sprawa trafiła do sądu, który w 2002 roku, opierając się na opinii biegłej, nakazał zapłacić spółce 388 tys. zł.
Po odwołaniach do kolejnych instancji sprawa trafiła do Sądu Najwyższego, który nakazał ponowne rozpoznanie i przeprowadzenie dodatkowego dowodu na okoliczność prawdziwości opinii.
Wyrok sądu okręgowego
Rozpoznający sprawę ponownie w 2018 roku Sąd Okręgowy w Gliwicach stwierdził, że biegła dopuściła się czynu niedozwolonego, lecz uznał, że nie można przypisać jej winy na gruncie prawa karnego. Wobec tego należało zastosować krótszy, 3-letni termin przedawnienia, co doprowadziło do oddalenia powództwa. Z takim poglądem nie zgodził się Sąd Apelacyjny w Katowicach. Wskazał, że biegła – jako specjalistka – godziła się, że jej opinia okaże się fałszywa i tym samym popełniła przestępstwo z art. 233 par. 4 Kodeksu karnego, działając w zamiarze ewentualnym, co uzasadnia przyjęcie 20-letniego okresu przedawnienia, zgodnie z art. 4421 Kodeksu cywilnego. I zasądził od biegłej na rzecz poszkodowanego 80 tys. złotych odszkodowania. (dokładny opis sprawy: Prawo.pl)
Eksperci wskazują, że wyrok katowickiego sądu otwiera przed pokrzywdzonymi przez opinie biegłych nową, cywilną drogę dochodzenia roszczeń. A co to oznacza dla biegłych? Powinien to być dowód na to, że warto się zabezpieczyć przed ewentualnymi błędami.
Problem został dostrzeżony przez Stowarzyszenie Rzeczoznawców i Biegłych Sądowych, które podjęło starania, by zabezpieczyć środowisko biegłych przed roszczeniami. W rezultacie dzięki współpracy z PZU i firmą iExpert powstał program ochrony zawodowej biegłych.
Wszechstronna ochrona zawodu
Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej obejmuje szereg zawodów regulowanych prawnie, jak lekarz, rzeczoznawca majątkowy, doradca podatkowy czy adwokat. Ochrona ta obejmuje czynności zawodowe, do których nie zalicza się jednak pełnienie funkcji biegłego. Lekarz czy rzeczoznawca majątkowy nie jest więc chroniony przez polisę zawodową, gdy wydaje opinię dla sądu jako specjalista w swojej dziedzinie. Nie oznacza to jednak, że nie ponosi on ryzyka zawodowego.
Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej biegłego sądowego zapewnia ochronę w razie popełnienia błędu podczas sporządzania opinii w zakresie swojej specjalizacji, także wynikającego z rażącego niedbalstwa. Polisa pokryje koszty sądowe związane z roszczeniem poszkodowanego oraz ewentualne odszkodowanie, nawet do 2 mln zł.
To ochrona, która pozwoli zminimalizować ryzyko zawodowe oraz zapewnia bezpieczeństwo obu stronom – biegłemu oraz wnioskodawcom.
Ubezpieczenie OC biegłego sądowego
Program ubezpieczenia to kompleksowa ochrona dla osób, które pełnią funkcję biegłego zarówno jako osoby fizyczne, jak i jednoosobowe działalności gospodarcze.
Polisa chroni przede wszystkim przed odpowiedzialnością finansową w razie wydania nierzetelnej lub wadliwej opinii. Ochrona obejmuje również obronę prawną, czyli koszty obrony sądowej przed roszczeniami poszkodowanego, koszty postępowania sądowego oraz ekspertów. Dzięki temu biegły ma wsparcie już na etapie samego pozwu i ma szansę również obronić swoje stanowisko. W przypadku ewentualnego wyroku na jego niekorzyść ma natomiast gwarancję pokrycia kosztów odszkodowania przez ubezpieczyciela.
Zakres ubezpieczenia obejmuje również zniszczenie, uszkodzenie lub utratę dokumentów powierzonych w związku z wykonywaniem funkcji biegłego.
Dodatkowo ochronę można rozszerzyć o szkody związane z naruszeniem przepisów RODO. W razie naruszenia przepisów dotyczących przetwarzania danych osobowych osób fizycznych, polisa pokryje nałożone kary administracyjne do 200 tys. zł.
Ubezpieczenie OC chroni biegłego sądowego, ale także zwiększa bezpieczeństwo dla każdej ze stron procesu, w którym ekspertyza może mieć kluczowe znaczenie.
Sprawdź szczegóły oferty i oblicz składkę
Informacji udziela: Iwona Pawelec – tel. 533 977 154